Abelleira común
Abelleira común | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() Abelleira común | |||||||||||||||||
Clasificación científica | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Nome binomial | |||||||||||||||||
'Ophrys apifera' | |||||||||||||||||
Subdivisións | |||||||||||||||||
Ver no texto |
A abelleira común[1], Ophrys apifera, é unha orquídea monopodial e terrestre da subtribo Orchidinae (familia Orchidaceae). Hai dúas especies das chamadas orquídeas abella: unha, Ophrys apifera, ten quizais a distribución máis ampla das especies de Ophrys e está presente en Galicia. A outra Ophrys schulzei, é unha especie oriental que está presente só en Anatolia e no Oriente Medio.
Etimoloxía
editarO nome Ophrys deriva da palabra grega ophrys, que quere dicir cella, referíndose á alta consideración que se ten cara a este xénero. Do latín apis, abella, e fero, que leva, que leva abella, referírese ó seu labelo, o cal toma a forma dunha abella para lograr a polinización. A Ophrys menciónase por vez primeira no libro Historia Natural de Plinio o Vello. Estas orquídeas denomínanse "orquídeas abella" porque o labelo das flores aseméllase ó abdome das abellas.
Distribución
editarOphrys apifera distribúese ó longo de Europa central e do sur, así como tamén no norte de África e Oriente Medio. Tamén pode atoparse nas catro provincias galegas pero sen ser corrente en ningunha delas.[1]
Hábitat
editarAtópase en terreos húmidos e en herbais onde sobresae pola súa grande alzada de case 50 cm, tamén está presente en prados de transduna nos areais costeiros.[1]
Descrición
editarOphrys apifera ten un tubérculo subterráneo, globular e pequeno, que serve como unha reserva de alimento. Dese tubérculo sae o talo floral erecto sinxelo e sen ramificacións. Durante o verán esta orquídea está dormente e ó final do verán-outono desenvolve unha roseta de follas. Tamén empeza a desenvolverse un novo tubérculo, o cal madura á primavera seguinte. Na primavera seguinte o talo floral empeza a desenvolverse, e durante a floración as follas xa comezan a murchar.
A planta adoita medir 30 cm de altura, as follas son oblongo lanceoladas, arredondadas, sen indentacións, de cor verde azulado. Forman unha roseta. Desenvólvense no outono e poden sobrevivir ás xeadas do inverno.
As flores posúen un labelo de gran tamaño. O labelo ten unha cor marrón escuro con manchas marrón máis claro, liñas brancas e amarelo pálido. O labelo ten tres lóbulos cos laterais que están voltos cara a adiante cuns pelos finos e sedosos. O lóbulo maior é redondeado bombeado turxescente cunha base de pelos esbrancuxados, a miúdo teñen manchas violeta facendo un X ou un H. Os sépalos son do mesmo tamaño e consistencia, duns 7 mm de lonxitude e unha cor rosada homoxénea.
De dúas a dez flores desenvólvense no talo floral con follas basais. As flores son únicas, non só pola súa infrecuente beleza, gradación de cor e formas excepcionais, senón tamén polo enxeño co que atraen ós insectos. O seu labelo imita neste caso ó abdome dunha abella femia xa que esta planta está especializada en atraer a abellas macho para que polinicen a flor. Adoitan ser polinizadas por abellas do xénero Eucera na rexión do Mediterráneo, pero en rexións máis boreais ás veces son autopolinizadas.
Variedades de Ophrys apifera
editarHíbridos naturais con Ophrys apifera
editar- Ophrys × albertiana (Ophrys apifera × Ophrys holoserica) (Europa)
- Ophrys × albertiana nothosubsp. morellensis (Ophrys apifera × Ophrys holoserica ssp. candica) (Italia)
- Ophrys × circaea (Ophrys apifera × Ophrys bombyliflora) (Italia)
- Ophrys × domus-maria (Ophrys apifera × Ophrys exaltata ssp. arachnitiformis) (Francia)
- Ophrys × flahaultii (Ophrys apifera × Ophrys sphegodes) (Francia)
- Ophrys × insidiosa (Ophrys apifera × Ophrys aegirtica) (Francia)
- Ophrys × luizetii (Ophrys apifera × Ophrys araneola) (Francia)
- Ophrys × minuticauda (Ophrys apifera × Ophrys scolopax) (Francia, Sardeña)
- Ophrys × minuticauda nothosubsp. donorensis (Ophrys apifera × Ophrys scolopax ssp. conradiae) (Sardeña)
- Ophrys × minuticauda nothosubsp. minuticauda (Francia)
- Ophrys × pietzschii (Ophrys apifera × Ophrys insectifera) (Europa)
- Ophrys × soller (Ophrys apifera × Ophrys vernixia ssp. ciliata) (Baleares)
- Ophrys × vespertilio (Ophrys apifera × Ophrys bertolonii) (Italia)
- Arachnites apifera (Huds.) Hoffm. 1804
- Arachnites apifera Tod. 1791
- Ophrys albiflora Spruner ex Boiss. 1882
- Ophrys apifera f. flavescens (Rosbach) P.D.Sell in P.D.Sell & Murrell 1996
- Ophrys apifera f. trollii (Hegetschw.) P.D.Sell in P.D.Sell & Murrell 1996
- Ophrys apifera subsp. austriaca (Wiesb. ex Dichtl) K.Richt. 1890
- Ophrys apifera subsp. chlorantha (Hegetschw.) Arcang. 1882
- Ophrys apifera subsp. trollii (Hegetschw.) Ou.Bolòs 1991
- Ophrys apifera var. almaracensis Pérez-Chisc. 1990 publ. 1991
- Ophrys apifera var. aurita (Moggr.) Gremli 1887
- Ophrys apifera var. basiliensis S.Schwegler & Matthies 2004
- Ophrys apifera var. belgarum Turner Ettl. 1998
- Ophrys apifera var. chlorantha (Hegetschw.) K.Richt. 1890
- Ophrys apifera var. flavescens Rosbach 1880
- Ophrys apifera var. fulvofusca M.P.Grasso & Scrugli 1987
- Ophrys apifera var. immaculata Bréb. 1849
- Ophrys apifera var. muteliae Mutel 1835
- Ophrys apifera var. tilaventina Nonis & Liverani 1997
- Ophrys apifera var. trollii (Hegetschw.) Rchb.f. 1851
- Ophrys aquisgranensis Kaltenb. 1850
- Ophrys arachnites Mill. 1768
- Ophrys austriaca Wiesb. ex Dichtl 1883
- Ophrys chlorantha Hegetschw. 1840
- Ophrys epeirophora Peter 1883
- Ophrys immaculata (Bréb.) Ou.Nägeli 1916
- Ophrys insectifera L. in part 1753
- Ophrys insectifera subvar. aurita Moggr. 1869
- Ophrys penedensis Kalkhoff 1914
- Ophrys purpurea Tausch 1831
- Ophrys ripaensis Porta 1905
- Ophrys rostrata Ten. 1830
- Ophrys trollii Hegetschw. 1840
- Orchis apifera (Huds.) Salisb. 1796;[2]
Galería de imaxes
editar-
Planta de abelleira común.
-
Froitos.
-
Follas.
-
Ilustración en Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz, Otto Wilhelm Thomé, 1885, Gera, Alemaña.
Notas
editar- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ficha no libro Guía das orquídeas de Galicia de Carlos Cortizo Amaro e Elvira Sahuquillo Balbuena. 2006, Baía Edicións
- ↑ Sinónimos en Orchidspecies
Véxase tamén
editarWikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Abelleira común |