Nouméa

Nouméa
Localización
	22°16′00″S 166°27′00″L / -22.2667, 166.45
Estado	Francia
Territorio dependente	Nova Caledonia
Provincia	Sud (pt)
Capital de	Nova Caledonia ; Grande Terre, Nova Caledonia
Poboación
Poboación	96.082 (2019) (2.102,45 hab./km²)
Xeografía
Superficie	45,7 km²
Altitude	7 m-26 m
Comparte fronteira con	Dumbéa ; Le Mont-Dore
Organización política
• Alcaldesa	Sonia Lagarde (2020–)
Identificador descritivo
Código postal	98800
Fuso horario	UTC+11 (pt)
Outro
Irmandado con	Niza (1985–); Gold Coast (pt) (1992–); Taupo (pt) (1995–); Papeete (2019–)
Sitio web	noumea.nc

Nouméa é a principal cidade e capital administrativa do territorio de ultramar francés de Nova Caledonia. Atópase nunha península no sur da illa principal de Nova Caledonia, Grande Terre, e é o fogar da maioría da poboación europea da illa, polinesios ( Wallisiáns, Futuniáns, tahitianos), indonesios, e vietnamitas, tamén de moitos melanesios, Ni-Vanuatu e Kanakas que traballan nunha das cidades máis industrializada do Pacífico Sur. A cidade atópase nun porto protexido de augas profundas que serve como porto principal para Nova Caledonia.

No censo de agosto de 2014, había 179.509 habitantes na área metropolitana da Gran Nouméa (francés: agglomération du Grand Nouméa), dos que 99.926 vivían na cidade ( comuna) de Nouméa propiamente.^[1] O 66,8% da poboación de Nova Caledonia reside en Gran Nouméa, que abarca as comunas de Nouméa, Le Mont-Dore, Dumbéa e Païta.

Localización e características

Fontaine Célesteen Place des Cocotiers en Nouméa.

A cidade está situada nunha península da parte suroccidental da illa de Nova Caledonia. Tamén é a maior cidade francófona de Oceanía. A poboación rolda os 100.00 habitantes que tornan uns 146.000 contando todo o contorno urbano. A cidade caracterízase pola súa multietnicidade, podendo encontrar diversas etnias: a metade dos habitantes é de orixe caldoque, pero tamén conta cunha forte proporción de orixe kanaka, asiáticos e polinesios.

Historia

O primeiro europeo en establecer un asentamento nas inmediacións foi o comerciante británico James Paddon en 1851. Ansioso de afirmar o control da illa, os franceses estableceron un asentamento nas proximidades tres anos despois en 1854, trasladándose desde Balade no norte da illa. Este asentamento chamouse inicialmente Port-de-France e pasou a chamarse Nouméa en 1866. A zona serviu primeiro como colonia penal, despois como centro para a exportación do níquel e ouro que extraíase nas proximidades.

Entre 1904 e 1940 Nouméa estivo ligada a Dumbéa e a Païta pola vía ferroviaria Nouméa-Païta, a única liña ferroviaria que existiu en Nova Caledonia.

Durante a segunda guerra mundial, Nouméa actuou como sede do exército dos Estados Unidos no Pacífico Sur. O complexo de cinco lados da sede militar dos Estados Unidos adoptouse despois da guerra como base dunha nova organización rexional de desenvolvemento intergubernamental: a Comisión do Pacífico Sur, máis tarde coñecida como Secretaría da Comunidade Pacífica, e máis tarde aínda como Comunidade do Pacífico.

A cidade mantén gran parte da mestura única de Nova Caledonia coa cultura francesa e antiga cultura melanesia. Aínda hoxe perdura a influencia militar de guerra dos Estados Unidos, tanto co calor que moitos neo-caledoneses senten cara aos Estados Unidos despois de experimentar a relativa amabilidade dos soldados americanos como cos nomes de varios dos barrios de Nouméa. Distritos como "Receiving" e "Robinson", ou mesmo "Motor Pool", golpean o oído angloparlarte, ata que o contexto histórico queda claro.

Demografía

Unha muller nun mercado de Nouméa

A zona urbana da Gran Nouméa (francés: agglomération du Grand Nouméa ) tiña no censo de agosto de 2014 unha poboación total de 179.509 habitantes, 99.926 dos cales vivían na comuna de Nouméa propiamente.^[1]

A área urbana de Gran Nouméa está composta por catro comunas:

Nouméa (99.926 hab.)
Dumbéa (31.812 hab.), ao noroeste de Nouméa
Le Mont-Dore (27.155 hab.), ao nordés de Nouméa
Païta (20.616 hab.), un arrabalde ao oeste de Dumbéa e o sitio do Aeroporto Internacional La Tontouta

Poboación histórica

	1956	1963	1969	1976	1983	1989	1996	2009	2014
Nouméa (comuna)	22,235	34,990	41,853	56,078	60,112	65,110	76,293	97,579	99,926
Gran Nouméa	25,204	39,996	50,488	74,335	85,098	97,581	118,823	163,723	179,509
Cifras oficiais dos censos de poboación.^[1]^[2]

Crecemento medio da poboación da área urbana do Gran Nouméa:

1956-1963: +2.310 persoas ao ano (+ 7,5% ao ano)
1963-1969: +1.791 persoas ao ano (+ 4,1% ao ano)
1969-1976: +3.349 persoas ao ano (+ 5,6% ao ano)
1976-1983: +1.543 persoas ao ano (+ 2,0% ao ano)
1983-1989: +2.091 persoas ao ano (+ 2,3% ao ano)
1989-1996: +3.020 persoas ao ano (+ 2,8% ao ano)
1996-2009: +3.382 persoas ao ano (+ 2,4% ao ano)
2009-2014: +3.106 persoas ao ano (+ 1,8% ao ano)

Migracións

Os lugares de nacemento dos 179.509 residentes na zona urbana da Gran Nouméa no censo de 2014 eran os seguintes: ^[3] O 66,7% naceu en Nova Caledonia

21,2% en Francia metropolitana e os seus departamentos de ultramar (fóra de Wallis e Futuna e da Polinesia Francesa)
6,3% en países estranxeiros (especialmente Indonesia, Vanuatu, Vietnam e Alxeria)
5,8% en Wallis e Futuna (esencialmente) e Polinesia Francesa (en menor medida)

Comunidades étnicas

As comunidades étnicas autodeclaradas dos 179.509 residentes na área urbana da Gran Nouméa no censo de 2014 foron as seguintes: ^[3]

34´5% europeos
23´4% kanakas (orixinarios melanesios habitantes de Nova Caledonia)
11´5% Wallisiáns e Futuniáns
10´0% etnia mixta
20´5% outras comunidades (este grupo inclúe en particular aos brancos de Nova Caledonia que se negaron a autoidentificarse como "europeos")

Linguas

No censo de 2009, o 98´7% da poboación na área urbana da Gran Nouméa cuxa idade era de 15 anos ou máis declararon que podían falar francés. O 97´1% declarou que tamén o podía leelo e escribilo. Só o 1´3% da poboación cuxa idade era de 15 anos ou máis non sabía o francés.^[4]

No mesmo censo, o 20´8% da poboación na área urbana do Gran Nouméa cuxa idade era de 15 anos ou máis declarou que podía falar polo menos unha das linguas kanaka. O 4,3% declarou que podía entender unha lingua kanaka pero non falala. O 74´9% da poboación cuxa idade era de 15 anos ou máis non tiña coñecemento de ningunha lingua Kanaka.^[5]