Āstika e nāstika
Ástica (en sánscrito: आस्तिक) e nástica (en sánscrito: नास्तिक), tamén transcrito āstika e nāstika, son conceptos empregados en textos textos hindús, budistas e xainistas, así como por estudosos modernos, para clasificar as distintas filosofías indias.[1][2][4]
As diversas definicións das filosofías ásticas e násticas foron disputadas dende tempos antigos e non hai un consenso; a súa interpretación cambiou ao longo do tempo e depende do contexto en que se usen.[5][6]
Teísmo e ateísmo
editarNa literatura filosófica tradicional sánscrita antiga e medieval, ástica e nástica non se referían orixinalmente ao teísmo ou ateísmo tal e como se entende hoxe nas linguas indias actuais, como o telugu, o hindi e o bengalí.[5]
Os termos úsanse de forma diferente na filosofía hindú.[7] A súa principal diferenza estaba na aceptación ou rexeitamento da autoridade dos Vedas como textos supremos e revelados. As escolas chamadas ásticas, como Nyaya, Vaisesika, Sankhya, Ioga, Purva-Mimamsa e Vedanta, aceptaban en maior ou menor medida a autoridade védica, mentres que as escolas násticas, como o budismo, o xainismo e o charvaka, rexeitaban os Vedas como fonte última de verdade.
Nesta concepción orixinal, a etiqueta de ástica ou nástica non dependía da crenza nun deus ou dunha visión teísta. Por outra banda, nas linguas indias modernas como o hindi, o telugu ou o bengalí, ástica e os seus derivados acostuman significar "teísta", mentres que nástica adoita asociarse ao ateísmo. Isto mostra unha evolución na súa interpretación, onde agora os termos tamén se utilizan para describir as crenzas sobre a existencia ou non de Deus, especialmente no discurso común.
Sankhya considérase tradicionalmente unha escola ástica porque non rexeita os Vedas e integra os seus principios na súa doutrina. Con todo, é non teísta no sentido de que a súa formulación clásica non inclúe un Deus creador como elemento central na súa formulación clásica. En lugar diso, centra a súa atención na dualidade entre purusha (conciencia) e prakriti (materia), e "Deus" só aparece eventualmente como epíteto da conciencia dentro dalgunhas interpretacións.[8] Así, unha escola pode ser ástica sen necesariamente ser teísta, o que complica unha clasificación sinxela baseada unicamente na crenza en Deus.
Do mesmo xeito, aínda que o budismo é considerado nástico, porque non recoñece os Vedas como autoridade suprema. Esta etiqueta non implica que o budismo sexa necesariamente ateo no sentido occidental do termo, senón que se refire ao feito de que non se basea na autoridade dos textos védicos para a súa doutrina.
Ademais, algúns textos e tradicións hindús tratan de integrar o budismo dentro do seu marco, considerándoo parte do dharma ou mesmo atribuíndo a Siddhartha Gautama (Buda) o papel dun avatar de Vishnu nalgunhas tradicións.
Os Vedas, mencionados repetidamente como punto de referencia, non son meros textos épico-mitolóxicos. Contan cunha dimensión litúrxica e especulativa que, na súa época orixinaria, sentou as bases para a reflexión filosófica posterior. Inclúen himnos (Rigveda), fórmulas ritualísticas (Yajurveda), cánticos (Samaveda) e textos esotéricos ou máxicos (Atharvaveda). A súa influencia continuou nos Upanishads, onde se atopan as primeiras formulacións de conceptos metafísicos como Brahman (o absoluto) e Atman (o eu interior). Polo tanto, clasificar unha escola como ástica implica que esta recoñece, de forma directa ou indirecta, a importancia destes textos como fonte fundamental de saber e autoridade, aínda que non sempre interprete ou use os Vedas de forma literal.
Ser ou non Ser
editarAstica (en sánscrito: आस्तिक ; asti, 'hai, existe') significa quen cre na existencia dun Ser ou Brahman, etc.:[5][9]
- como os que aceptan a autoridade epistémica dos Vedas;
- como os que aceptan a existencia de ātman ;
- como aqueles que aceptan a existencia de Ishvara.
Nástica (sánscrito: na, 'non' + āstika), son os que negan todas as definicións respectivas de āstika;[5] non cren na existencia dun Ser.[10]
Ortodoxia e heterodoxia
editar- As seis escolas ásticas máis estudadas das filosofías indias, ás veces chamadas escolas ortodoxas, son Nyaya, Vaisya, Sankhya, Ioga, Mimansa e Vedanta.
- As catro escolas násticas máis estudadas das filosofías indias, ás veces chamadas escolas heterodoxas, son o budismo, o xainismo, o charvaka e o ajivica.[11][12]
Non obstante, esta terminoloxía ortodoxa-heterodoxa é unha construción das linguas occidentais e carece de raíces académicas en sánscrito. Estudos eruditos recentes afirman que houbo varias traducións heresiolóxicas de ástica e nástica na literatura do século XX sobre filosofías indias, pero moitas son pouco sofisticadas e imperfectas.[5]
Notas
editar- ↑ Perrett, Roy. 2000. Indian Philosophy. Routledge. ISBN 978-0815336112. p. 88.
- ↑ Mittal, Sushil, and Gene Thursby. 2004. The Hindu World. Routledge. ISBN 978-0415772273. pp. 729–30.
- ↑ Flood 1996, pp. 82.
- ↑ Flood: "These schools [such as Buddhism and Jainism] are understandably regarded as heterodox (nāstika) by orthodox (āstika) Brahmanism."[3]
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Nicholson, Andrew J. (2010). "Capítulo 9". Unifying Hinduism : philosophy and identity in Indian intellectual history (en inglés). Nova York: Columbia University Press. ISBN 978-0-231-14986-0.
- ↑ Doniger, Wendy. 2014. On Hinduism. Oxford University Press. ISBN 978-0199360079. p. 46.
- ↑ Chatterjee, Satischandra, e Dhirendramohan Datta. 1984. An Introduction to Indian Philosophy (8th reprint ed.). Calcuta: Universidade de Calcuta. p. 5n1:
- ↑ Francis Clooney (2008). "Restoring 'Hindu Theology' as a category in Indian intellectual discourse". En Gavin Flood. The Blackwell Companion to Hinduism. pp. 451–455. ISBN 978-0-470-99868-7. "Pelo raciocínio da sânquia, o próprio princípio material simplesmente evolui para formas complexas, e não há necessidade de sustentar que algum poder espiritual governa o princípio material ou sua fonte última."
- ↑ GS Ghurye, Indian Sociology Through Ghurye, a Dictionary, Ed: S. Devadas Pillai (2011), ISBN 978-8171548071, page 354
- ↑ Monier-Williams 2006
- ↑ Flood 1996, p. 82, 224–49
- ↑ Para uma visão geral deste método de classificação, com detalhes sobre o agrupamento de escolas, ver: Radhakrishnan & Moore 1989
Véxase tamén
editarBibliografía
editar- Apte, V. S. (1965), A Practical Sanskrit Dictionary
- Banerji, S. C. (1992), Tantra in Bengal, ISBN 81-85425-63-9, 2nd Revised & Enlarged ed., Delhi: Manohar
- Bhattacharyya, N. N. (1999), 'History of the Tantric Religion, ISBN 81-7304-025-7, 2d Revised ed., Nova Delhi: Manohar
- Flood, Gavin (1996), An Introduction to Hinduism, ISBN 81-7596-028-0, Cambridge: Cambridge University Press
- Clooney, Francis (2003), Flood, Gavin, ed. Blackwell companion to Hinduism, [S.l.]: Blackwell Publishing, ISBN 0-631-21535-2
- Monier-Williams, Monier (2006), Monier-Williams Sanskrit Dictionary, ISBN 1-881338-58-4, Nataraj Books
- Radhakrishnan, Sarvepalli; Moore, Charles A. (1989) [1957], 'A Source Book in Indian Philosophy', ISBN 0-691-01958-4, Princeton paperback 12th ed., Princeton University Press
- Vivekananda, Swami (1900), Complete Works of, Volume 1, Lectures and Discourses, ISBN 978-8185301761